Η συνέντευξη του Οδυσσέα Σγουρού στον Ρ/Σ 104.4 fm

Γ.Τ.: Πού βρίσκεται οργανωτικά η Κίνηση Πολιτών «ΜΠΡΟΣΤΑ» μετά την ψηφοφορία για την επιλογή σας ως επικεφαλής;

Οδυσσέας Σγουρός: Γιώργο, κατ’αρχήν η Κίνηση Πολιτών ΜΠΡΟΣΤΑ δεν θέλει να βρίσκονται «μπροστά» και «πίσω» πράγματα παρά μόνο μπροστά στη σκηνή. Ενώπιον όλων. Η Κίνηση Πολιτών ξεκίνησε με μία ανοικτή πρόσκληση συμμετοχής προς όλους, στη συνέχεια προχώρησε σε μία πρωτόγνωρη διαδικασία εκλογής υποψηφίου που έγινε στις 23 Φεβρουαρίου, όπως ξέρεις, στο ΡΕΞ και τώρα συνεχίζει κάνοντας ουσιαστικές επαφές και συζητήσεις με ανθρώπους από όλες τις περιοχές του Δήμου Αγίου Νικολάου γιατί θεωρούμε ότι το πρόγραμμα και η επεξεργασία των θέσεων πάνω σε σοβαρά ζητήματα του Δήμου, των πόλεων και των οικισμών του, είναι αυτά που πρέπει να μας απασχολήσουν σε αυτήν τη δημόσια συζήτηση που εμείς επιχειρούμε πολύ καιρό τώρα να ξεκινήσουμε, αν και κάποιοι δίνουν διαρκώς ένα άλλο περιεχόμενο σε αυτήν τη διαβούλευση.  Επιθυμούμε ως Κίνηση Πολιτών ΜΠΡΟΣΤΑ να συζητηθούν ουσιαστικά τα πραγματικά ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τους τόπους μας. Υπάρχουν πολλά προβλήματα σε πολλές περιοχές και υπάρχει ένας κόσμος, ένα μεγάλο ακροατήριο συμπολιτών μας, οι οποίοι αισθάνονται ότι πρέπει να έχουν μια πιο ουσιαστική συμμετοχή στην εξέλιξη των πραγμάτων.

Γ.Τ.: Οι οποίοι όμως δεν εξωτερικεύουν αυτή τη θέλησή τους για συμμετοχή  … Όταν φτάσουν στο σημείο που πρέπει να πουν την άποψή τους … δεν …

Ο.Σ.: Ίσα-ίσα, θεωρώ ότι οι πολίτες  πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν και να διατυπώνουν την άποψή τους.  Αυτό όμως για να γίνεται πρέπει να έχουν και οι ίδιοι την αίσθηση ότι υπάρχει μια αποτελεσματικότητα σε αυτό που καταθέτουν. Εμείς σε δύο ανοικτές συναντήσεις που κάναμε, και στο ξενοδοχείο ΕΡΜΗΣ και στο ΡΕΞ που έγινε η εκλογή του επικεφαλής, αυτό που επιδιώξαμε κατ’αρχήν ήταν να δώσουμε το λόγο στους ανθρώπους που ήταν εκεί παρόντες. Να ακούσουμε ποιες προτεραιότητες θέτουν αυτοί με ποιο τρόπο θέλουν να τους εκπροσωπεί ο Δήμος και με ποιο τρόπο θεωρούν ότι θα λυθούν τα προβλήματα – γιατί υπάρχουν προβλήματα, εκτός κι αν κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε –  και πώς θα προχωρήσει ο τόπος μπροστά.

Γ.Τ.: Να το επαναδιατυπώσω αλλιώς. Η αίσθηση που μου δίνεται εδώ στην περιοχή του Δήμου Αγίου Νικολάου είναι ότι περιμένουμε να μας σταλεί κανένας από τον ουρανό. Ή περιμένουμε  ο συνδυασμός που θα προκύψει από τις δημοτικές εκλογές να λύσει μια σειρά προβλήματα  τα οποία οι ίδιοι μπορεί να τα γνωρίζουμε αλλά δεν σηκώσαμε ποτέ τη φωνή μας να πούμε έστω «δεν μου αρέσει αυτό». Ενάς πολίτης έστω να πει για παράδειγμα “δεν θέλω να φύγει η ΑΣΤΕΑΝ».

Ο.Σ.: Καταλαβαίνω ακριβώς με ποιο τρόπο θέτεις το συγκεκριμένο ζήτημα. Θα σου πω το εξής: Είναι σαφές ότι ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο ο Δημοτικός Κώδικας αντιμετωπίζει το θέμα της λαϊκής συμμετοχής είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που βλέπουμε να εξελίσσεται πολλά χρόνια τώρα στην περιοχή. Ξέρουμε πολύ καλά ότι είναι θεσμοθετημένος … ότι υπάρχει ο θεσμός των λαϊκών συνελεύσεων. Λαϊκές συνελεύσεις σημαίνει:  Τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, στις πόλεις και στις μεγάλες δημοτικές κοινότητες, στα διαμερίσματα, στους οικισμούς ο κόσμος ο οποίος διαμένει, ο κόσμος που συμμετέχει στην καθημερινή παραγωγική δραστηριότητα θα μπορεί με έναν τρόπο ή θα έπρεπε να εκφράζει την άποψή του! Να κάνει έναν μικρό απολογισμό για όλα αυτά που γίνανε και για όσα δεν γίνανε. Να επικροτεί τέλος πάντων και να προχωρεί παρακάτω σχεδιάζοντας και βάζοντας στο τραπέζι ζητήματα που είτε το θέλουμε είτε όχι, μέχρι τώρα, σε πάρα πολλά πεδία, νομίζω ότι δεν έχουν τεθεί. Ανεξάρτητα  από την κινητικότητα που μπορεί να έχει ο Δήμος σε κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες τις οποίες ένας οποιοσδήποτε δήμος πρέπει να αντιμετωπίσει π.χ. τις αναπλάσεις (το θέμα των αναπλάσεων, όπως ξέρεις, αποτελεί για τους δήμους έναν χώρο δραστηριοτήτων πολύ συνηθισμένο) δεν χρειαζόμαστε, όμως, μόνο αναπλάσεις. Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο για το μέλλον και κυρίως χρειάζεται να δίνουμε ένα βήμα στον κόσμο που ζει σε αυτήν την περιοχή για να εκφραστεί  με έναν τρόπο. Αισθανόμαστε σήμερα ότι πραγματικά ο κόσμος, όλες οι κοινωνικές ομάδες, όλος ο πληθυσμός με όποιες διαθέσεις ή προτεραιότητες έχει στο μυαλό του εκφράζεται από τη δραστηριότητα του σημερινού δήμου;  Αισθάνομαι ότι πάρα πολλοί άνθρωποι είναι απ’ έξω. Το ζήτημα, λοιπόν, της συμμετοχής και της συν-διαμόρφωσης των απόψεων που έχουν να κάνουν με την εξέλιξη, με την προκοπή του τόπου νομίζω ότι … πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας. Και όχι μόνο υπόθεση μιας ηγετικής ομάδας ή μιας πλειοψηφίας δημοτικής.

Γ.Τ.: Ηγετική ομάδα ή δημοτική πλειοψηφία η οποία απ’ ό,τι θυμάμαι τα τελευταία χρόνια αφ’ ης στιγμής καταλάβει την καρέκλα δεν ακούει, αποκτά το αλάθητο του Πάπα. … Περίμενα ο Δήμος Αγίου Νικολάου να καταλάβει ότι πέραν από τις αναπλάσεις να είναι και ένας χώρος, μια τοπική «κυβέρνηση» η οποία κατευθύνει και παιδεύει τους πολίτες προς κάποιες  κατευθύνσεις …

Ο.Σ.: Αυτοδιοίκηση με μία λέξη.

Γ.Τ.: Αυτοδιοίκηση … που στην πόλη του Αγίου Νικολάου που έχει 50 χρόνια τουρισμό έπρεπε να είχε περάσει με πολλούς και διάφορους τρόπους μια τουριστική συνείδηση η οποία όμως δεν υπάρχει. Λέω ένα παράδειγμα …

Ο.Σ.: Μια που αναφέρεσαι στον τουρισμό, αυτό το πολύ σημαντικό θέμα, η πόλη του Αγίου Νικολάου πέρυσι έκλεισε 50 χρόνια τουριστικής δραστηριότητας. Τον Αύγουστο του 1963 ξεκίνησε να λειτουργεί το ξενοδοχείο MINOS BEACH. Ήταν μια υποδομή που για την εποχή εκείνη ήταν πραγματικά πρωτοπόρα γιατί δεν υπήρχαν πολλά ξενοδοχεία αντίστοιχα σε όλη την Ελλάδα. Ήταν μοναδική υποδομή που κάποιοι άνθρωποι εμπνευσμένοι, ο Ηλίας Σωτήρχος αλλά και ένας κόσμος ο οποίος είχε καταγωγή από τον Άγιο Νικόλαο π.χ. ο Νίκος Κούνδουρος αλλά και συνεργάτες, νέοι κυρίως, οι οποίοι μπήκαν στη συνέχεια  κατάφεραν να διαμορφώσουν μια πρόταση η οποία εξελίχθηκε στη συνέχεια σε ένα μικρό θαύμα. Αν αυτή τη στιγμή η περιοχή έχει ακόμα τη δυνατότητα να στέκεται οικονομικά αυτό ίσως οφείλεται σε μεγάλο μέρος στην αντοχή που διαθέτει ο τουριστικός τομέας. Ερωτώ: Για αυτόν τον τουριστικό τομέα δραστηριοτήτων στον μεγάλο πια νέο Δήμο Αγίου Νικολάου με την τεράστια ακτογραμμή που ξεκινάει από το Βούλισμα και φτάνει μέχρι το Σίσι εμείς έχουμε στρατηγική άποψη και προγραμματισμό για το πώς πρέπει να εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια; Πολύ αμφιβάλω. Γιατί αυτό χρειάζεται σοβαρή συζήτηση και σοβαρό σχεδιασμό. Χρειαζόμαστε δηλαδή ένα σχέδιο. Το σχέδιο πάνω στο οποίο μπορεί να υπάρξει μια παραγωγική αντοχή τα επόμενα χρόνια θα ήθελα να το ακούω. Να το ακούω να συζητείται εν όψει των δημοτικών εκλογών. Δεν θα ήθελα να ακούω μόνο να συζητούνται οι ατομικές φιλοδοξίες και προτεραιότητες, ο τρόπος που στήνει ο καθένας τις συμμαχίες του. Όλα αυτά είναι πολύ έξω από την νοοτροπία της Κίνησης Πολιτών ΜΠΡΟΣΤΑ. Το είπαμε από την πρώτη στιγμή κάνοντας μια εξαγγελία αρχών. Δεν μας ενδιαφέρει αυτή η νοοτροπία. Αυτή η «ομφαλοσκοπική» διάθεση που τα βλέπει όλα περίκλειστα. Δεν είναι όλα υποθέσεις των προσώπων εδώ. Κυρίως ό,τι συμβαίνει, εδώ, είναι υπόθεση θεσμική. Που πρέπει να μας εκφράζει όλους και είναι σαφέστατα ένα πεδίο στο οποίο πρέπει να συμμετέχουμε όλοι χωρίς αποκλεισμούς. Να συμμετέχει ο κόσμος και να αισθάνεται ότι σε κάθε περίπτωση η γνώμη του μετράει ισότιμα. Θα ήθελα πραγματικά να ρωτήσεις πολλούς ανθρώπους κάνοντας ενδεικτικά μια σφυγμομέτρηση που ζούνε εδώ αυτά τα τελευταία χρόνια. Αισθάνονται ότι συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων; Ή απλά παρακολουθούν αυτά που εξελίσσονται;

Γ.Τ.: Δεν αισθάνονται ότι τουλάχιστον πέντε ιδέες που έχουν ακούγονται … Με ενοχλεί που κάποιοι επικεφαλής, κάποιες ηγετικές ομάδες, έχουν φτάσει σε σημείο να απορρίπτουν χρήσιμες ιδέες γιατί δεν τις σκέφτηκαν αυτοί. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε έτσι σε αυτόν εδώ τον τόπο … Αυτή τη στιγμή πρέπει να υπάρξει μια κομβική αλλαγή, κατά την άποψή μου, σε έναν Δήμο όπως του Αγίου Νικολάου και με τις απαιτήσεις που έχει … Να αλλάξει το τοπίο.

Ο.Σ.: Γιώργο, αναφέρεσαι σε ένα θέμα «κλειδί» που έχει να κάνει με την ανανέωση του πολιτικού δυναμικού του τόπου. Είναι σαφές ότι χρειαζόμαστε έμψυχο δυναμικό ανανεωμένο!  Δεν είναι δυνατόν οι ίδιοι άνθρωποι για πάρα πολλά χρόνια να εξακολουθούν να είναι στα πράγματα, όσο καλοί κι αν είναι. Νομίζω ότι ο καθένας μας δοκιμάζεται σε δυο θητείες, μπορεί σε 8 χρόνια να αναπτύξει όλες του τις απόψεις, να υλοποιήσει πάρα πολλά πράγματα, αλλά πρέπει να είναι διατεθειμένος, από την άλλη πλευρά, να δημιουργήσει έναν χώρο πιο … ευρύχωρο και να παραχωρήσει θέσεις σε ένα νέο έμψυχο δυναμικό ανθρώπων. Και κυρίως μιας νεολαίας η οποία πραγματικά έχει τη δυνατότητα αυτή τη στιγμή να μας δώσει και καινοτόμες απόψεις και να συμμετέχει στη νέα πραγματικότητα του τόπου με ένα πολύ πιο δυναμικό τρόπο.

Γ.Τ.: Να δώσουμε και ζωτικό χώρο στη νεολαία. Όχι μόνο να συμμετέχει ίσως στα κοινά αλλά ζωτικό χώρο να λειτουργεί και να αναπτύξει τις ιδέες τις … Ο Άγιος Νικόλαος και το Λασίθι γενικότερα διώχνει τον κόσμο του, διώχνει τα μυαλά … είναι κάπου αλλού, δουλεύουν κάπου αλλού. 

Ο.Σ.: Πραγματικά θα ήθελα να ξέρω με ποιόν τρόπο οι απόψεις των νέων ανθρώπων, οι ιδέες τους, έχουν αποκτήσει ένα αντίκρισμα στη δραστηριότητα του δήμου όλα αυτά τα προηγούμενα χρόνια. Και όταν λέω «νέων ανθρώπων» δεν εννοώ μόνο αυτών που είναι εκλεγμένοι ή αυτών που συμμετέχουν σε θεσμικά όργανα, που υπάρχουν αρκετοί νέοι, αλλά αναφέρομαι κυρίως στην παρουσία τη δυναμική μιας νέας γενιάς η οποία, είτε το θέλουμε είτε όχι, αποτελεί το νέο έμψυχο δυναμικό … αποτελεί το μέλλον του τόπου. Αισθανόμαστε ότι πρέπει να κάνουμε ένα μικρό βήμα και να αφήσουμε στην νεολαία αυτή έναν χώρο να αναπνεύσει; Να συμμετέχει;

Γ.Τ.: Δεν θέλουμε να ξεκαβαλικεύσουμε …

Ο.Σ.: Το να ανανεωθεί το πολιτικό δυναμικό του τόπου σοβαρά λέμε ότι είναι υπό συζήτηση;  Δεν είναι υπό συζήτηση η ανανέωση του τόπου! Γιατί διαφορετικά καταντούμε να φτάνουμε σε ένα σημείο στασιμότητας. Ένα από τα χαρακτηριστικά του σημερινού δήμου είναι ότι, τουλάχιστον όπως εκφράζεται αυτή τη στιγμή, είναι η στασιμότητα. Η στασιμότητα πιστεύω ότι είναι πολύ επικίνδυνη υπόθεση … Γιώργο.

Γ.Τ.: Ναι, όταν αυτή τη στιγμή, κρατάνε «μούτρα» κάποιες πλευρές στον διαδικτυακό μας τόπο … Τα γραπτά του διαδικτύου μένουν πίσω και πονάνε. Μας έγραψαν «μάς παίρνουν την ΑΣΤΕΑΝ, κάντε μια επιτροπή». Δεν νομίζω ότι αντιμετωπίζονται έτσι τα πράγματα … και στο φτύσιμο  – ας μου επιτραπεί η έκφραση – που έχουμε (υποστεί) τα τελευταία χρόνια εδώ, βεβαίως φταίμε εμείς, που δεν κάτσαμε να έχουμε συντεταγμένα μια άποψη, μια συνεργασία, κάποια συνεννόηση, να βγούμε προς τα έξω και να πούμε ότι θέλουμε αυτό ή το άλλο …

Ο.Σ.: Σαφέστατα η πόλη αυτή τη στιγμή αγωνίζεται να κρατήσει μια πολύ σημαντική υποδομή. Η Ανώτερη Σχολή Τουρισμού είναι μια σχολή που δεν χαρίστηκε στον Άγιο Νικόλαο. Νομίζω ότι την έχει κερδίσει διότι έχει αποδείξει πραγματικά ότι τουλάχιστον για μια μεγάλη περίοδο τα προηγούμενα χρόνια ήταν η ναυαρχίδα του τουρισμού στην Κρήτη. Σε αυτήν την πόλη έχει θέση μια τέτοια υποδομή. Από την άλλη πλευρά πρέπει να καταλάβουμε,  όμως, ότι τίποτα δεν χαρίζεται. Για να παραμείνει κάτι σε έναν τόπο πρέπει κατά κάποιον τρόπο να έχει υποστηριχτεί. Πρέπει να το έχεις πάει παραπέρα. Πρέπει να το έχεις βελτιώσει. Εμείς βγάλαμε μια ανακοίνωση ως Κίνηση Πολιτών όπου γενικά αναφερθήκαμε στις ευθύνες που διαχρονικά έχει η δημοτική αρχή και όχι η σημερινή μόνο αλλά και στον τρόπο με τον οποίο έχει αντιμετωπιστεί αυτή η σχολή. Θεωρήθηκε ότι αποτελεί υπερβολική κριτική και θέλω να πω από εδώ ότι σε αυτόν τον τόπο, σε αυτόν  το Δήμο, δεν υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι είναι υπεράνω κριτικής! Υπάρχουν απόψεις οι οποίες διατυπώνονται. Εάν θεωρούν κάποιοι ότι έχουν μία άποψη η οποία είναι σαφώς καλύτερη, μπορούν να την διατυπώσουν ελεύθερα. Εμείς θεωρούμε ότι ο αγώνας που γίνεται αυτή τη στιγμή για την παραμονή της ΑΣΤΕΑΝ, βεβαίως πρέπει να είναι ομόθυμος, συμμετέχουμε όλοι και στηρίζουμε ενεργά, αλλά απορώ πώς μετά από 15 ημέρες δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να κλείσουμε ραντεβού με την περίφημη Υπουργό Τουρισμού. Ειλικρινά … το θεωρώ αδιανόητο. Ίσως θα έπρεπε να έχει πάει θεσμικά αυτός που μας εκπροσωπεί, ο Δήμαρχος, και να στηθεί έξω από το γραφείο της Υπουργού και να πει «θέλω να δω την Υπουργό Τουρισμού σήμερα».  Και δεν φεύγω αν δεν την δω. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει; Ξέρεις πολύ καλά ότι η πολιτική έχει να κάνει με τον χειρισμό των συμβόλων. Έχει να κάνει δηλαδή με τον τρόπο που χρησιμοποιείς τις δυνατότητες που έχεις … Θα κάνουμε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Πέμπτη, θα βρεθούμε μεταξύ μας, θα διαμαρτυρηθούμε. Ποιός μας παρακολουθεί; Θα είναι τόσο βροντερή η διαδήλωση για να μπορέσουμε να είμαστε επιτέλους και αποτελεσματικοί; Θεωρώ ότι αυτό που πρέπει αυτή τη στιγμή να καταθέσει η πόλη, πολύ διεκδικητικά και μαχητικά, είναι μια ανώτερη σχολή τουρισμού αναβαθμισμένη, με μια υποδομή η οποία πραγματικά θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της. Και το είπαμε, ένα θέμα που πρέπει να τεθεί, είναι η στέγαση της σχολής την οποία βεβαίως έχει χρεωθεί ο δήμος όλα αυτά τα χρόνια. Ο Δήμος έχει παραχωρήσει τη στέγη και καλά έχει κάνει, αλλά η μονιμοποίηση της παραμονής της σχολής σε έναν χώρο ο οποίος δεν είναι ο καλύτερος από πολλές απόψεις, αποτελεί ένα στοιχείο που πρέπει να αναβαθμίσουμε. Η σχολή, λοιπόν, πρέπει να γίνει καλύτερη σε όλα τα επίπεδα και βεβαίως, γιατί όχι, να γίνει ακόμα και Ανώτατη! Μην ξεχνάς ότι αυτή η σχολή όταν είχε ανακοινωθεί πριν από 20 χρόνια είχε ανακοινωθεί ως Ανώτατη σχολή τουρισμού. Θέλω να ακούσω, όλα αυτά τα χρόνια, από όλους τους προηγούμενους, χωρίς να θέλω να μηδενίσω την παρουσία και την συμβολή κανενός, τι έγινε για να γίνει αυτή η σχολή, πραγματικά μία σχολή-πρότυπο, δηλαδή μια κατ’ ουσία Ανώτατη σχολή τουρισμού;

Γ.Τ.: Δεν νομίζω ότι έχει γίνει τίποτα, απλά γνωρίζουμε ότι κάπου εκεί στην γέφυρα σπουδάζουν 50-60 παιδιά … Υπάρχει και ένα θέμα, όντας ως ιδρυτικό μέλος με τον αείμνηστο Νίκο Χουρδάκη του Συλλόγου Φίλων της ΑΣΤΕΑΝ … Θα περίμενα οι σπουδαστές να έχουν μια καλή σχέση, μια μόνιμη σχέση με τον ντόπιο πληθυσμό …  Δεν το έχω δει ούτε αυτό. Αποτέλεσμα; Έχω την αίσθηση ότι ο μέσος Αγιονικολιώτης δεν ξέρει καλά καλά που είναι η ΑΣΤΕΑΝ και τι κάνει.

Ο.Σ.: Αυτό σε ένα μέτρο ισχύει. Όμως, θα ήθελα να πω ότι τον τόνο, τον ρυθμό κάθε φορά δεν τον δίνει μόνο ο μέσος απλός πολίτης. Τον δίνει και ο χώρος ο οποίος στρατηγικά τον εκπροσωπεί. Δηλαδή … ο Δήμος. Δεν πρέπει να μας ενοχλεί όταν λέμε ότι ο δήμος, είτε το θέλουμε είτε όχι, εξακολουθεί να έχει μια σοβαρή ευθύνη για το πώς θα εξελιχθεί αυτή η συγκεκριμένη υποδομή.  Εμείς πιστεύουμε ότι η εξέλιξη … σχετίζεται κυρίως  με τον τρόπο που ο δήμος μπορεί να αντιμετωπίσει τα ζητήματα. Βέβαια, ο αγώνας που γίνεται, είναι ένας αγώνας για να παραμείνει αυτή η σχολή, γιατί πραγματικά ανακοινώθηκε με έναν τρόπο ο οποίος ήταν εξαιρετικά – κατά την άποψή μου – απρόσεκτος, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε διαβούλευση με την τοπική κοινωνία.  Εξάλλου τα κεντρικά υπουργεία όπως ξέρεις Γιώργη, το συνηθίζουν αυτό, να μην δίνουν σημασία, να ανακοινώνουν απλώς και εμείς να τρέχουμε από πίσω … Αλλά αισθάνομαι, από ένα σημείο και πέρα ότι κάνουμε πόλεμο χαρακωμάτων. Όχι. Πρέπει να είμαστε επιθετικοί, πρέπει να είμαστε δυναμικοί, πρέπει να βλέπουμε μπροστά, αλλά πρέπει να ξέρουμε ανά πάσα στιγμή εμείς αυτό το οποίο απαιτούμε, γιατί το απαιτούμε, με ποιόν τρόπο θα το κάνουμε καλύτερο. Και βέβαια διατυπώσεις του τύπου «ο τόπος καταρρέει» επειδή φεύγει η σχολή (είναι άστοχες). Βεβαίως και θα καταρρεύσει ο τόπος αν τελικά δεν συμβαίνει τίποτε εδώ. Αλλά αυτό δεν αποτελεί την μοναδική αιτία γιατί ο τόπος αυτή τη στιγμή απειλείται … Νομίζω ότι ο τόπος κυρίως απειλείται να καταρρεύσει αν εμείς δεν έχουμε αντίληψη για το ποιές είναι πραγματικά οι προτεραιότητές του και πώς πρέπει να προχωρήσει δυναμικά τα επόμενα χρόνια. Είναι ξεκάθαρο αυτό. Αν εμείς έχουμε ένα πειστικό σχέδιο, ένα δυνατό σχέδιο και έχουμε έναν κόσμο που μας στηρίζει σε όλα τα επίπεδα, γιατί τον παρακολουθούμε, τον αφουγκραζόμαστε όλον, ο τόπος σε καμμία περίπτωση δεν θα φτάσει σε σημείο κατάρρευσης. Πρέπει να δίνουμε και μια αίσθηση αισιοδοξίας στους ανθρώπους.

Γ.Τ.: Κάτι που έθεσα μαζί αλλά με κοιτάξανε οι ιθύνοντες με μισό μάτι, είναι ότι έχουμε την ευκαιρία να θέσουμε και ένα άλλο θέμα. Δεν μπορεί 50 χρόνια τουρισμού στον Άγιο Νικόλαο να μην έχει ένα γραφείο ο ΕΟΤ …

Ο.Σ.: … Αυτό έχει να κάνει με ζητήματα οργανωτικά, με ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που εμείς αντιλαμβανόμαστε τη δραστηριότητα που διεκπεραιώνεται από τον δήμο τον ίδιο. Εμείς είπαμε ότι θέλουμε ή θα θέλαμε να υπάρχει μια Διεύθυνση Τουρισμού στον Δήμο Αγίου Νικολάου. Με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Έχει να αντιμετωπίσει χιλιάδες ζητήματα … Τις επόμενες  ημέρες θα ζητήσουμε μια ενημέρωση σε επίπεδο υπηρεσιακό να μας πούνε στο Δήμο με ποιόν τρόπο έχουν συγκροτηθεί οι σημερινές του Διευθύνσεις και οι Προϊστάμενοι που έχουν οριστεί πρόσφατα. Γιατί έχω ακούσει ότι έχει οριστεί ένας μεγάλος αριθμός προϊσταμένων. Θα ήθελα να ξέρω, υπάρχει στον Δήμο Αγίου Νικολάου μια Υπηρεσία Προγραμματισμού; Και δεν εννοώ υπηρεσία του ενός ατόμου. Η Διεύθυνση Προγραμματισμού στον Δήμο Αγίου Νικολάου πρέπει να είναι ο στρατηγικός χώρος του Δήμου. Εκεί που θα μπαίνουν τα ζητήματα. Ο Δήμος, είτε το θέλουμε είτε όχι, είναι χώρος – στρατηγείο. Πρέπει να δίνει τέτοιες κατευθύνσεις. Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να υπάρχει σαφέστατα, μεγάλη σχέση και με τις παραγωγικές και με τις κοινωνικές ομάδες του δήμου και βεβαίως να έχουμε τη δυνατότητα να αντλούμε από αυτές με πάρα πολύ θετικό τρόπο τις προτεραιότητες που υπάρχουν. Ο Δήμος  πρέπει π.χ. να ακούει και τους ξενοδόχους και τους ξενοδοχοϋπαλλήλους. Πρέπει να ακούει και αυτούς που έχουν επενδύσει στην περιοχή όλα αυτά τα χρόνια και έχουν δώσει στην πόλη τον πλούτο που έχει, και αυτούς που συμμετέχουν σε μια εποχή πολύ μεγάλης κρίσης και περιορισμού των καθημερινών τους απολαβών και να συμμετέχουν με έναν τρόπο ισότιμο.

Γ.Τ.: Και να τους έχει και μαζί του, ειδικά τους μεγάλους ξενοδόχους, να τους έχει συμμάχους …

Ο.Σ.: Βεβαίως εμάς μας ενδιαφέρει να έχουμε μια ανοιχτή συζήτηση πάντα με ανθρώπους που εκπροσωπούν έναν στρατηγικό τομέα όπως είναι ο τουρισμός. Και όχι μόνο ο τουρισμός, γιατί μιλήσαμε αρκετά γι’ αυτόν … αλλά και όλοι εκείνοι οι παραγωγικοί χώροι οι οποίοι  μπορούν να «δέσουν», να έχουν συνέργεια με τον χώρο τον τουριστικό. Παράδειγμα ο πολύ μεγάλος, ο παραδοσιακός πρωτογενής τομέας στις αγροτικές περιοχές του Δήμου μας. Εσύ θεωρείς ότι σήμερα υπάρχει ένα αξιόπιστο σχέδιο ή τουλάχιστον μια αντίληψη για το πώς πρέπει να κινηθούν τα πράγματα τα επόμενα χρόνια σε σχέση με την οργάνωση του αγροτικού τομέα, των τοπικών προϊόντων;

Γ.Τ.: Όχι μάλλον …

Ο.Σ.: Να σου πω παράδειγμα συγκεκριμένο από την περιοχή της Κριτσάς … Διαθέτει το 50% του ζωικού κεφαλαίου του νομού. Από την άλλη πλευρά η Κριτσά έχει ένα εξαιρετικής ποιότητας κεφαλοτύρι το οποίο θα μπορούσε να είναι Π.Ο.Π και δεν είναι. Πρόκειται για μία περιοχή η οποία διώχνει το γάλα που παράγει, το οποίο πάει σε βιομηχανίες ή βιοτεχνίες γάλακτος και εμείς εδώ δεν έχουμε ένα τοπικό προϊόν το οποίο θα μπορούσε να διανέμεται αυτομάτως στα ξενοδοχεία της περιοχής μας. Αυτό είναι μια αντίληψη συνεργειών. Δεν την έχουμε κτίσει! Δεν την έχουμε βοηθήσει … να βρει έναν χώρο να εκφραστεί.

Γ.Τ.: Όχι μόνο αυτό. Έχουμε ένα “χοντρό” παράδειγμα δίπλα μας, που έχει να κάνει με το πώς θα μπορούσε να πάει η οικονομία της περιοχής σε μια άλλη κατεύθυνση. Είναι το περιβόητο Βιομηχανικό Πάρκο. Το οποίο μένει ένας χώρος που τον φωτογραφίζουμε από ψηλά, έχουμε κάνει τα τετράγωνα αλλά δεν έχουμε καταφέρει να τον συνδέσουμε με τον υπόλοιπο κόσμο προς τα έξω …

Ο.Σ.:  Πρώτη προτεραιότητα … είναι η κυκλοφοριακή σύνδεση του ΒΙΟ.ΠΑ. με την περιοχή. Ξέρεις, αυτό είναι που γίνεται τελευταίο! Με έναν τρόπο περίεργο, αφού ολοκληρώθηκε πρώτα το πάρκο μετά ψάχνουμε τον δρόμο για να πάμε. Εν πάση περιπτώσει, ας μην θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο θέμα ευθύνεται ο σημερινός δήμος. Ευθύνονται όσοι εμπλέκονται όλα αυτά τα προηγούμενα χρόνια σε αυτήν την υποδομή, δείχνει όμως αυτό τον τρόπο με τον οποίο γενικώς έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα. Γιατί; Διότι υπάρχει μια υψηλή αποσπασματικότητα. Η αποσπασματικότητα είναι ένας σοβαρός κίνδυνος που ελλοχεύει παντού. Τι σημαίνει:  Ας κάνουμε τώρα αυτό και βλέπουμε για το επόμενο. Όχι! Δεν συμφωνώ με αυτήν την νοοτροπία. Θεωρώ ότι οτιδήποτε συμβαίνει πρέπει να είναι μέρος ενός προγράμματος και να είναι διατυπωμένο σε βάθος χρόνου.

Γ.Τ.: Προγράμματος … Οράματος (θα έλεγα) καλύτερα.

Ο.Τ.: Οράματος!

Γ.Τ.: Οράματος που γίνεται πρόγραμμα.

Ο.Τ.: Βεβαίως. Το όραμα έχει ένα πολύ μεγαλύτερο περιεχόμενο γιατί περιλαμβάνει όχι μόνο πράγματα που έχουν μια «υλικότητα», υποδομές ορατές, δηλαδή όπως δρόμοι, γεφύρια, διαμορφώσεις αλλά περιλαμβάνει και άϋλες δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να λειτουργούν  πολλαπλασιαστικά και να βοηθήσουν την περιοχή να εξελιχθεί.  Η δημιουργία για παράδειγμα, όπως λέγαμε, μιας Διεύθυνσης Τουρισμού, ή ενός Γραφείου Παραγωγικής Διασύνδεσης των νέων ανθρώπων που έχει η περιοχή είναι κάτι που μπορεί ο Δήμος να έχει ουσιαστική συμβολή. Ένας νέος άνθρωπος που έρχεται στον Άγιο Νικόλαο τώρα για να εγκατασταθεί, είτε για να σπουδάσει, είτε για να ανοίξει μία μικρή επιχείρηση, για να προσφέρει με τον τρόπο του στην τοπική ευημερία, στην παραγωγή εισοδήματος, είτε για να ασκήσει μια δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών είναι σαφές ότι είναι ξεκρέμαστος, ψάχνεται, προσπαθεί με διάφορους τρόπους γύρω-γύρω να πάρει πληροφορίες για να δει αν υπάρχει καμμία χρηματοδότηση, αν υπάρχει κάποιο πρόγραμμα που μπορεί να τον βοηθήσει. Θεωρώ ότι αυτόν τον ρόλο τον στρατηγικό, που έχει να κάνει με την παραγωγική ένταξη των νέων ανθρώπων θα έπρεπε ο Δήμος Αγίου Νικολάου να τον έχει στο οπτικό του πεδίο. Ο Δήμος Αγίου Νικολάου … δεν μπορεί να κάνει διορισμούς και να δημιουργεί θέσεις εργασίας. Ξέρεις πολύ καλά ότι αυτό το «προνόμιο» ήταν μιας άλλης εποχής, από την οποία οδηγηθήκαμε βεβαίως στην σημερινή κατάσταση. Έχει όμως τη δυνατότητα να λειτουργήσει οργανωτικά. Και για να λειτουργήσει οργανωτικά πρέπει να έχει δεσμούς με όλους τους ανθρώπους και με όλες τις εκφράσεις και τις πολιτικές που διαθέτει αυτός ο Δήμος. Δεν υπάρχουν μόνο οι απόψεις των μεν, υπάρχουν και οι απόψεις των δε. Και νομίζω ότι οι απόψεις αυτές πρέπει να μπαίνουν στο τραπέζι με έναν συνθετικό τρόπο. Έχω την αίσθηση ότι αυτό δεν συμβαίνει σήμερα.

Γ.Τ.: Αυτό δεν συμβαίνει από πολύ παλιά. Νομίζω ότι οι απόψεις των «δε» ακόμα κι αν είναι σωστές, ακόμα κι αν μας αρέσουν επειδή «δεν είναι δικές μας … άρα  άφησέ τις».

Ο.Τ.: Επιβεβαιώνεται η ανάγκη της ανανέωσης. Χρειαζόμαστε νέους  ανθρώπους. Χρειαζόμαστε νέες ιδέες. Σε αυτό μπορούν να μας απαντήσουν με αποφασιστικό τρόπο; Ή θεωρούν ότι για πάρα πολλά χρόνια ακόμα μπορούν να εκφράζουν οι ίδιοι άνθρωποι … αυτό που έχει ανάγκη ο τόπος; Έχουν αυτή την πεποίθηση;

Υπό τους ήχους των Rolling Stones. Να συνεχίσουμε … Λέγαμε για χώρους στάθμευσης. Έπρεπε να έχει ο Δήμος 5 χώρους στάθμευσης. Τι γίνεται με το περιβόητο οικόπεδο στο νοσοκομείο που το παίρνουμε αλλά όλο δεν το παίρνουμε; Ο τότε Δήμαρχος έπρεπε να το είχε αγοράσει τότε … Τον μέσο ιδιοκτήτη αυτοκινήτου πρέπει να ο Δήμος να τον «εκπαιδεύσει» ώστε να μην καβαλάει τα πεζοδρόμια … να τον πείσει ότι δεν χρειάζεται να παίρνουμε στο κέντρο της πόλης το αυτοκίνητο ή ας πεζοδρομήσουμε την πόλη από ένα σημείο και πέρα.

Συμφωνώ μαζί σου. Ένα θέμα είναι η νοοτροπία του κόσμου ο οποίος «πρέπει» να έχει ένα αυτοκίνητο πάντα δίπλα του ότι κι αν κάνει. Πρέπει να  «καλλιεργήσουμε» (μια άλλη νοοτροπία) ώστε να αλλάξει αυτό στο μέλλον. Από την άλλη μεριά, ο Δήμος και στην πόλη και στους οικισμούς και στις τουριστικές περιοχές ιδιαίτερα, πρέπει να καλλιεργήσει με έναν τρόπο πιο αποφασιστικό, την ανάγκη ύπαρξης δημόσιων χώρων ελεύθερων για κίνηση στους πεζούς. Δεν είναι δυνατόν σήμερα να υπάρχει στα κέντρα των πόλεων, των χωριών και των παραδοσιακών οικισμών του Δήμου η κατάσταση που επικρατεί. Να αναφερθώ πού πρώτα; Ξεκινώντας από την πόλη του Αγίου Νικολάου στην κεντρική πλατεία; Είναι ένας χώρος που … κυρίως είναι παραδομένος στα αυτοκίνητα. Τον ζω καθημερινά. Η εικόνα του δεν με εκπροσωπεί καθόλου …  Η εικόνα αυτή πρέπει να αλλάξει δραστικά. Και βεβαίως μια αντίστοιχη εικόνα υπάρχει στο ιστορικό κέντρο της Νεάπολης. Ένας τεράστιος χώρος που είχε την έμπνευση ένας πασάς το 1867 να τον αποδώσει με τόσο γενναιόδωρο τρόπο στον κόσμο, αυτόν τον τεράστιο δημόσιο χώρο, ο οποίος ουσιαστικά αυτή τη στιγμή κατά το μισό περίπου είναι παραδομένος στα αυτοκίνητα. … Πολλές φορές πάω στην Νεάπολη και προσπαθώ να πάω το αυτοκίνητό μου στο χώρο δίπλα από το Νοσοκομείο ο οποίος είναι ένας χώρος στάθμευσης ελεύθερος. Παρκάρουν εκεί ελάχιστοι. Όλοι έχουν την τάση να παρκάρουν στην κεντρική πλατεία. Να πω για την Κριτσά την ιδιαίτερή μου πατρίδα; Τον παραδοσιακό οικισμό όπου ακόμη και μετά την πλακόστρωση του κεντρικού δρόμου εξακολουθεί αυτός … να είναι στην ουσία ένας χώρος παραδομένος στην στάθμευση και όχι ένας χώρος κυκλοφορίας των πεζών; Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν ανάγκες εξυπηρέτησης ευάλωτων ομάδων, ηλικιωμένων, ανθρώπων με κινητικά προβλήματα. Βεβαίως για όλα αυτά πρέπει να φροντίζουμε. Αλλά πίστεψέ με όλη αυτή η εικόνα η οποία υπάρχει σε όλες τις περιοχές και έχει να κάνει με την κυριαρχία των κέντρων τους από τα αυτοκίνητα δεν εξυπηρετεί κυρίως ανθρώπους που το έχουν ανάγκη! Εξυπηρετεί κυρίως αυτούς που έχουν μάθει να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο με έναν αντίστοιχο τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει και στην τουριστική Ελούντα, στον οικισμό της Ελούντας. Γενικώς σε όλες τις περιοχές που περπατούν ξένοι επισκέπτες, οι άνθρωποι δεν έχουν την αίσθηση ότι υπάρχει ένας χώρος που είναι έτοιμος να τους υποδεχτεί, που μπορούν να τον περπατήσουν … και να αισθανθούν αυτή την χαλάρωση που ψάχνει ένας επισκέπτης σε έναν τόπο. Ότι έχει χώρους για να μπορεί να κυκλοφορήσει, να ψωνίσει, να αναπτύξει δραστηριότητες, να πάει στα μαγαζιά … Ένα σύστημα πεζοδρομήσεων στις περιοχές τουριστικής δραστηριότητας είναι μια από τις προτεραιότητες τις δικές μας για τα επόμενα χρόνια. Είναι σαφές ότι πρέπει να συμβεί αυτό.

Για να πιάσω την Ελούντα θα έλεγα ότι εκείνο το … κομμάτι από το Elounda Bay μέχρι το Σχίσμα είναι καρμανιόλα.

Στο κομμάτι το εισαγωγικό … η διάθεση δημιουργίας μιας πιο τακτικής κατάστασης θέλει … μεγάλη προσπάθεια γιατί χρειάζεται εκεί να θέσει κανείς ένα πολύ πειστικό σχέδιο. Θεωρώ ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην Ελούντα. Έχει γίνει ένας αρχιτεκτονικός διαγωνισμός τον οποίο νομίζω τον επικροτούν όλοι για την αναβάθμιση της κεντρικής της περιοχής αλλά από την άλλη μεριά, ειδικά στο Σχίσμα της Ελούντας υπάρχουν σε εκκρεμότητα μεγάλα ζητήματα για πάρα πολλά χρόνια τώρα. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του παραλιακού μετώπου είναι ακόμα αδιαμόρφωτο. Είναι ακόμα χωματόδρομος. Μια περιοχή στρατηγικού χαρακτήρα για την Ελούντα η οποία οικοδομείται πάρα πολλά χρόνια τώρα είναι κομμάτι που δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα! Νομίζω ότι θα έπρεπε να έχει διαμορφωθεί τώρα και 20 χρόνια.

Και να προστατευθεί από το χάος. Γιατί βλέπουμε ένα χάος …

Προσωπικά συμμετείχα με ένα μελετητικό σχήμα το 1992 – πριν από 22 χρόνια – το οποίο είχε κάνει μια πρόταση διαμόρφωσης η οποία μακάρι να είχε υλοποιηθεί. Δεν θα σταθώ όμως σ’ αυτό … Στην Ελούντα πραγματικά χρειάζεται πολλή δουλειά  γιατί … είναι κύριος χώρος ανάπτυξης τουριστικών υποδομών του ευρύτερου Δήμου Αγίου Νικολάου. … Αυτό πρέπει … να αντιμετωπιστεί και στις υπόλοιπες περιοχές ξεκινώντας από το Βούλισμα, το Βαθύ την Αμμουδάρα, τον περιαστικό Άγιο Νικόλαο και βέβαια την περιοχή της Πλάκας αλλά και την περιοχή της Μιλάτου και του Σισίου όπου τα προβλήματα είναι πάρα πολύ σοβαρά. Δεν ξέρω αν έχεις προσπαθήσει να περάσεις από αυτόν τον περίφημο δρόμο ο οποίος οδηγεί από την Μίλατο στο Σίσι.

Με μεγάλη δυσκολία.

Είναι ένας επικίνδυνος δρόμος για τα οχήματα, είναι ανοιχτός όμως παρόλα αυτά και θα μπορούσε να είναι ένας εκπληκτικός δρόμος επάκτιος (ή τουλάχιστον πεζόδρομος). Είναι η βόρεια πλευρά των ακτών του Δήμου. Το σχέδιο, λοιπόν, για τη διαχείριση της ακτογραμμής δεν μπορεί να είναι ένα σχέδιο που θα προκύψει μόνο του! Είναι κάτι το οποίο πρέπει να προτείνουμε εμείς! … Να αρχίσουμε να καλλιεργούμε μια τέτοια αντίληψη στον κόσμο. Ότι χρειαζόμαστε μια διαχειριστική πρόταση για ΟΛΟ το μέτωπο των ακτών του Δήμου. Γιατί επιτέλους η σχέση του Δήμου μας και των περιοχών μας με τη θάλασσα είναι αυτό που μας εξοπλίζει με το προίκισμα εκείνο που μας δίνει αυτή την αντοχή που άλλοι τόποι δεν την έχουν. Ο Άγιος Νικόλαος στο Χωροταξικό Πλαίσιο, το οποίο αναθεωρείται αυτή  την περίοδο, αναφέρεται ως περιοχή διακεκριμένου φυσικού κάλλους. Εμείς αυτό προσπαθούμε να το κάνουμε καθημερινή μας υπόθεση; Να το αναδείξουμε; Να το προβάλλουμε; Να το προτείνουμε; Ή το αφήνουμε να εξελίσσεται μόνο του;

Μάλλον το αφήνουμε να εξελίσσεται μόνο του. Μια που συμμετείχες στην μελετητική ομάδα της Σπιναλόγκας για την ένταξη στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO, έλεγα σε διαφόρους επιχειρηματίες στην περιοχή της Πλάκας ότι αν ενταχθεί η Σπιναλόγκα στην UNESCO θα πρέπει να συμμαζευτούν κάποια πράγματα στην Πλάκα η απάντηση ήταν «σώπα … καλά είμαστε όπως είμαστε  …». Όχι δεν είναι έτσι …

Το θέμα αυτό που έθεσες, της Σπιναλόγκας, πρέπει να μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια και είναι κάτι που χρειάζεται τη σοβαρή συμβολή του Δήμου Αγίου Νικολάου κι ας το χειρίζεται η Περιφέρεια Κρήτης. Το τι θα συμβεί τα επόμενα χρόνια είναι μια υπόθεση τοπικού σχεδιασμού. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό τοπικό σχέδιο που να λέει ότι: Για τα επόμενα 4 χρόνια – γιατί ο χρόνος είναι βραχύς σε σχέση με τις διαδικασίες της UNESCO – εμείς πρέπει κάθε χρόνο από τα ζητήματα που είναι σε εκκρεμότητα να τακτοποιούμε ορισμένα. Και αναφέρομαι σε ένα σοβαρό ζήτημα κατά προτεραιότητα που είναι ο χώρος που δένουν τα σκάφη σήμερα ο οποίος βρίσκεται σε μία κατάσταση …. Σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία αυτό το πράγμα πρέπει να τελειώσει κάποια στιγμή. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ακόμα για πολύ καιρό ο χώρος εκείνος σε αυτή την κατάσταση.

Εννοείς το χώρο απέναντι στο νησί …

Αναφέρομαι πάνω στην Σπιναλόγκα.

Και άλλα σημεία μπορούν να αναβαθμιστούν που σημαίνει ότι απέναντι στην Πλάκα δεν θα μπορούσε να γίνει π.χ. ένα μεγάλο κλαμπ αλά Μύκονος. Αυτό δεν ξέρω κατά πόσο το καταλαβαίνουν ορισμένοι.

Ναι … Η περιοχή μας έχει έναν χαρακτήρα. Νομίζω ότι ο Άγιος Νικόλαος έχει έναν χαρακτήρα ποιοτικό τον οποίο έχει διατηρήσει για πάρα πολλά χρόνια. Έχει καταφέρει να αντιπροσωπεύει στον τουριστικό χάρτη κάτι σαφώς διαφορετικό σε σχέση με τα Μάλια ή την Χερσόνησο. Νομίζω ότι  αυτό είναι μια τύχη καλή για την περιοχή μας … Αυτό πρέπει να το «επεκτείνουμε», να το ενισχύσουμε  ως εικόνα τα επόμενα χρόνια. Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να αποκτήσουμε μια αίσθηση για το τι αντιπροσωπεύει στρατηγικά ο τομέας του Τουρισμού για την περιοχή του ευρύτερου Δήμου Αγίου Νικολάου. Για μας ο συγκεκριμένος τομέας είναι αυτός που πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά. Πρέπει να συνδέσουμε οτιδήποτε κάνουμε, οτιδήποτε προτείνουμε με τις παραγωγικές μας δραστηριότητες. Ό,τι δηλαδή επιχειρούμε  να εντάξουμε σε ένα πρόγραμμα ή π.χ. στο ΕΣΠΑ πρέπει να έχει μια «πολλαπλασιαστικότητα». Πρέπει να λειτουργεί με πολλαπλασιαστικό τρόπο. Δεν πιστεύω ότι έχει νόημα να παίρνουμε … λεφτά από το ΕΣΠΑ για να κάνουμε μια οποιασδήποτε μορφής ανάπλαση η οποία δεν πρόκειται να αποδώσει τίποτα. Ή να δημιουργούμε μια υποδομή χωρίς αυτή να είναι συνδεδεμένη με τις παραγωγικές προτεραιότητες του τόπου … Οποιαδήποτε δραστηριότητα από εδώ και πέρα, μέχρι το τελευταίο ευρώ, πρέπει να έχει μελετηθεί με έναν ορθολογικό τρόπο η διαχείρισή της. Το 2014 μέχρι το 2020, στο επόμενο Στρατηγικό Πλαίσιο, τα χρήματα θα είναι σαφώς λιγότερα. Άρα ο τρόπος με τον οποίο θα επενδυθούν αυτά τα χρήματα για να έχουν μια μεγαλύτερη απόδοση για όλους, για να υπάρχει μια δυνατότητα παραγωγής εισοδήματος άρα και τοπικής ευημερίας μεγαλύτερης, πρέπει να είναι … πολύ προσεκτικός. Τα πράγματα πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με έναν οραματικό και παράλληλα με έναν ορθολογικό τρόπο … με ένα (τέτοιο) μείγμα … Η συμμετοχή των ανθρώπων … σε όλες τις δημοτικές περιοχές … αλλά και του Δήμου ως θεσμικού –  στρατηγικού χώρου πρέπει να είναι αποφασιστική τα επόμενα χρόνια.

Πώς αντιλαμβάνεται η Κίνηση ΜΠΡΟΣΤΑ τον πολιτισμό;  Εκεί έχεις (ως πρόσωπο) ένα παρελθόν …

… Έχει παρελθόν ο τόπος αυτός … Ο πολιτισμός αυτού του τόπου … δεν ξεκίνησε να υπάρχει μέσα από τις δραστηριότητες  τις πολιτιστικές που κάνουμε (ως Δήμος) εμείς. Πάει πίσω σε βάθος χρόνου. Η περιοχή του Δήμου διαθέτει εξαιρετικούς ιστορικούς τόπους … και εννοώ σε … όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα τους οποίους πρέπει να γνωρίσουμε και να τους αναδείξουμε …  Διατυπώσαμε στο πρόγραμμά μας (ότι πρέπει) να δείξουμε στους δημότες μας αλλά και στους επισκέπτες ότι στον Δήμο Αγίου Νικολάου υπάρχουν τα σημεία αναφοράς μας, υπάρχουν οι τόποι όπου οι συλλογικές μας μνήμες είναι ενσωματωμένες και αυτοί βεβαίως είναι οι αρχαιολογικοί μας χώροι. Που δεν είναι και λίγοι. Επίσης, τα βυζαντινά μας μνημεία που πρέπει να αναδείξουμε … και τα οποία είναι πάρα πολλά και πολλές φορές άγνωστα, η Παναγία η Κερά, ο Ναός που έχει δώσει το όνομα στον Δήμο, είναι η Μονή Φραρώ στη Νεάπολη, η Ανάληψη στην Ελούντα … Είναι όλες εκείνες οι μικρές και μεγάλες στιγμές της ιστορίας του τόπου οι οποίες είναι εκεί και μας περιμένουν .

Από την άλλη πλευρά βέβαια η πολιτιστική δραστηριότητα δεν θα έχει μόνο να αξιοποιήσει το ιστορικό βάθος του τόπου … αλλά θα πρέπει να αξιοποιήσει και μια μεγάλη παράδοση. … Η οποία σε κάποιες περιπτώσεις δυστυχώς έχει αρχίσει να υποχωρεί. Υπάρχει μια μεγάλη μουσική παράδοση στην περιοχή ευτυχώς που συντηρείται μέσα από ανθρώπους οι οποίοι έχουν κάνει μια εξαιρετική προσπάθεια όλα τα προηγούμενα χρόνια. Νομίζω ξεκίνησες σήμερα παίζοντας Γιάννη Βάρδα, τον λυράρη. Θα πρόσθετα και τον Δημήτρη Σγουρό, το δάσκαλο από την Κριτσά και όλους εκείνους αθόρυβους, αφανείς ανθρώπους οι οποίοι … έχουν κρατήσει ζωντανό αυτό το … δυνατό αίσθημα μιας παράδοσης που συνεχίζεται. Από την άλλη πλευρά θα ήθελα μέσα σ’  αυτήν την παράδοση να μπορεί να χωρεί, για  παράδειγμα, η μεγάλη υφαντική παράδοση της Κριτσάς που χάθηκε. Που θα μπορούσε μέσα από δραστηριότητες καινούργιες, «καινοτομικές» να έχει συνεχιστεί και να παράγει ένα τοπικό προϊόν που θα ήταν διαθέσιμο. Θα ήθελα, εκτός από τους ανθρώπους που γνωρίζουμε όλοι να γνωρίσουμε και τους ανθρώπους που … με αθόρυβο τρόπο παράγουν ή ακόμα και τους λαϊκούς καλλιτέχνες. Πόσοι ξέρουν τη δουλειά του φίλου μου του γλύπτη Μανόλη Χαρούλη που έχει ένα εξαιρετικό εργαστήρι στα Λακώνια; Ίσως ξέρουν περισσότεροι τη δουλειά του Παντελή και Νίκου Σωτηριάδη αλλά υπάρχει και ένα μεγάλο (αφανές) δίκτυο καλλιτεχνών στο Δήμο το οποίο, την περίοδο 2003-2006 που είχαμε την τύχη να είμαστε στον Πολιτιστικό Οργανισμό, το είχαμε αναδείξει. Είχαμε κάνει αν θυμάσαι και ένα μεγάλο Φεστιβάλ με πανελλήνιο χαρακτήρα στο οποίο συμμετείχαν όλες οι δυνάμεις οι καλλιτεχνικές και δημιουργικές του τόπου ανεξάρτητα αν ήταν ντόπιοι ή αλλοδαποί που διαμένουν εδώ. Σιγά-σιγά αυτό αφέθηκε να εκπνεύσει.  Καταργήθηκε. Και ρωτάω, καταργώντας το Φεστιβάλ αυτό, το Touch όπως λέγαμε, με τι το αντικαταστήσαμε;  Πώς αυξήσαμε την εξωστρέφειά μας; Με ποιόν τρόπο; Έχουμε έναν μοναδικό χώρο για παράδειγμα στην πόλη του Αγίου Νικολάου. Θα μπορούσε να υπάρχει ένα Φεστιβάλ της Λίμνης που να είναι διάσημο όχι μόνο στην περιοχή τη δικιά μας αλλά και σε όλη την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Γιατί δεν το κάνουμε; Είναι τόσο δύσκολο να το κάνουμε; Πόσοι ξέρουμε το Σπήλαιο της Μιλάτου το ιστορικό; Το έχουμε επισκεφθεί πάρα πολλοί;

Το ξέρουμε όσοι λίγοι πηγαίνουμε την Κυριακή του Θωμά …

Πόσοι ξέρουμε το αρχοντικό των Κορνάρων στην Κριτσά; Που ήταν ένα εξαιρετικό κτήριο που υπήρχε μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα και το οποίο θα μπορούσαμε να το είχαμε εντάξει τουλάχιστον σε έναν οδηγό, σε ένα πρόγραμμα περιήγησης. Υπάρχουν τόσοι αφανείς τόποι στην περιοχή και βεβαίως οι τόποι αυτοί όταν αθροιστούν μαζί με τους ανθρώπους και την τοπική παράδοση και ιστορία δείχνουν ότι ο τόπος παρήγαγε πάντα έναν πολιτισμό. Αλλά ο σημερινός πολιτισμός, Γιώργη  … και η δραστηριότητα που αναπτύσσεται μέσα από το Δήμο δεν είναι κάτι που μπορεί να αναφέρεται μόνο σ’ αυτά. Πρέπει να έχει και ένα βλέμμα στα καινούργια πράγματα. Πρέπει να βλέπει με εξωστρέφεια. Πιστεύω ότι έχει γίνει τα τελευταία χρόνια με τη φίλη μου τη Μαρία (Κωστάκη) … στον Πολιτιστικό Οργανισμό πολύ σπουδαία και σημαντική δουλειά. … Οι άνθρωποι …  δουλεύοντας πάρα πολύ μπορούν να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά.  Θα ήθελα τα επόμενα χρόνια να συνεχιστεί αυτή η δραστηριότητα και να γίνει πιο εξωστρεφής. Και κυρίως να μπουν και ζητήματα που σχετίζονται με την καθημερινή μας παιδεία και την επιμόρφωσή μας … Ο πολιτισμός δεν είναι μόνο υπόθεση ενός Οργανισμού είναι υπόθεση κατ’ αρχήν των ίδιων των πολιτών, των ίδιων των ανθρώπων. Πρέπει να αποκτήσουμε μια παιδεία δείχνοντας συμπεριφορές σε πράγματα τα οποία λίγο-πολύ έχουμε την τάση να υποβαθμίζουμε. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ένα … έχει να κάνει με τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι συν-διαμορφώνουμε ένα περιβάλλον πολύ αρνητικό στο οποίο κινούνται οι άνθρωποι με αναπηρίες, οι άνθρωποι που έχουν κινητικά προβλήματα. Θα σε καλέσω να περπατήσεις σε … περιοχές των πόλεων και κυρίως του κέντρου του Αγίου Νικολάου. Η κατάσταση πραγματικά είναι αδιανόητη. Είναι πολύ δύσκολο για έναν νέο ανάπηρο άνθρωπο να κινηθεί μέσα στην πόλη ή να επισκεφθεί όλες τις δημόσιες υποδομές. Ως Δήμος έχουμε … ευθύνη σ’ αυτό. Επιτέλους, ο Δήμος πρέπει να καταλάβει ότι σ’ αυτά τα θέματα τα κρίσιμα πρέπει να παρεμβαίνει με αποφασιστικό τρόπο. Ή τουλάχιστον να έχει μια αντίληψη και ένα σχέδιο!  Να ξέρει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο θα μπει σε μια τροχιά επίλυσης με κάποιον τρόπο … Ξεκινήσαμε από τα ζητήματα πολιτισμού και φτάσαμε σε ένα θέμα που έχει να κάνει με τον πολιτισμό της καθημερινότητας. … Νομίζω θα συμφωνήσεις … ότι τα ζητήματα των ανθρώπινων σχέσεων είναι η υψηλότερη υπόθεση του πολιτισμού.

Το λέω διαφορετικά: Ουσιαστική παιδεία. Τι να κάνω τις σπουδές και τα διδακτορικά όταν πετάω το τσιγάρο από το αυτοκίνητο και βάζω φωτιά;

 Ο πολιτισμός έχει να κάνει και με τα μεγάλα και με τα μικρά. Έχει να κάνει και με τα μικρά πράγματα τα καθημερινά. Έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε, για παράδειγμα, όλοι μας τα ζώα που έχουμε και τον τρόπο με τον οποίο τα κυκλοφορούμε στην πόλη μας ή στους οικισμούς ή σε περιοχές που είναι προσπελάσιμες πια σε επισκέπτες και τουρίστες. Αισθανόμαστε ότι αυτό που κάνουμε μας εκπροσωπεί; Έχω δει τόσες διαμαρτυρίες … Η στάση με την οποία αφήνουμε τα ζώα μας να κάνουν χρήση του δημόσιου χώρου δεν είναι η ενδεδειγμένη. … Και σ’ αυτόν τον τομέα ακόμα εμείς έπρεπε να έχουμε μια πρόταση και να λέμε «να αυτός είναι ένας τρόπος για να συμπεριφέρεται κανείς». … Δεν ξέρω αν συμβαίνει σήμερα.  

 Είναι πολλά τα θέματα και δεν γίνεται μέσα σε μία ώρα να καλυφθούν. Βεβαίως θα έχουμε την ευκαιρία να τα πούμε ξανά μέχρι τις εκλογές. … Φαντάζομαι από την Κίνηση «πίσω» γίνεται μια δουλειά, στήνονται κάποιες ομάδες …

Γίνεται μια σοβαρή προγραμματική δουλειά.

Άποψη μου ήταν και είναι ότι αυτός ο τόπος χρειάζεται μια διαφορετική ματιά και φαντασία, διαφορετικό τρόπο αντίληψης του παρόντος και του μέλλοντος για να προχωρήσει πλέον, για να ξεφύγει από τη στασιμότητα. … Αυτό σημαίνει να αφουγκραζόμαστε γύρω τι συμβαίνει, στον έξω κόσμο, να ξέρουμε τι θέλει ο τουρίστας για να έρθει, ένας που θέλει να ανοίξει ένα μαγαζί για να έρθει … Τα πράγματα θέλουν μια διαφορετική οπτική γωνία … για να κάνουμε το επόμενο βήμα .. και δεν βλέπω την αντίστοιχη φαντασία πουθενά εδώ στην Ανατολική Κρήτη …

Είναι σαφές Γιώργο, ότι χρειαζόμαστε νέους ανθρώπους και νέες ιδέες. Ιδέες που θα προέρχονται από πολλούς.  Δεν είναι δυνατόν … οι προτάσεις που έχουν να κάνουν με έναν τόπο να προέρχονται μονίμως από τα ίδια πρόσωπα ή … από τον ίδιο χώρο. Ο τόπος πια, είτε το θέλουμε είτε όχι, έχει μια εξωστρέφεια. Έχει πάρα πολλά χρόνια ξένους επισκέπτες. Έχει μια κοσμοπολίτικη διάθεση που … πρέπει να μας εξοπλίζει με τη δυνατότητα να έχουμε ένα ανοιχτό βλέμμα. Τι σημαίνει αυτό: Ανοιχτό βλέμμα προς όλους. Χωρίς εξαιρέσεις. Σ’ αυτόν τον  Δήμο υπάρχουν  άνθρωποι που θέλουν να εκφραστούν. Θέλουν … να εκφράσουν τη δική τους συμμετοχή … στην υπόθεση της κοινής μας προκοπής. Μ’ αρέσει η λέξη προκοπή γιατί … είναι παραδομένη από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Προκοπή, λοιπόν, σημαίνει μια δραστηριότητα, να μπορείς να παράγεις ένα εισόδημα, να μπορείς να μοιράζεσαι την τοπική ευημερία με πολλούς. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να έχουμε πάντα ως προτεραιότητα. Από την άλλη μεριά  υπάρχουν και τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα αλλά και με τον μακρόπνοο σχεδιασμό που χρειάζεται ο τόπος. …. Μικρά, λοιπόν, καθημερινά ζητήματα τα οποία μπορούμε να επιλύσουμε αλλά πάντα με ένα σχέδιο … και βέβαια μ’ έναν προγραμματικό σχεδιασμό σε βάθος χρόνου. …

Θα ήθελα να ξέρω πότε θα αρχίσει η συζήτηση για το που θα πάει οικιστικά η πόλη του Αγίου Νικολάου τα επόμενα χρόνια. … Και δεν εννοώ τα 3 επόμενα χρόνια. Αναφέρομαι στα 15 -20 χρόνια. Αυτή τη στιγμή η πόλη του Αγ. Νικολάου εξελίσσεται. Η επέκταση είναι πάρα πολλή. Δυστυχώς υπάρχουν ακόμα … πολλές περιοχές παρά την προσπάθεια που έχει γίνει που δεν έχουν δρόμους στρωμένους …. έχουμε ακόμα πολλούς χωματόδρομους στο δίκτυο αυτό. Η προσπάθεια δεν πρέπει να σταματά στο να υλοποιήσουμε τις υποδομές …. Η αποφασιστική προσπάθεια που πρέπει να γίνει από το Δήμο … είναι … να έχει η πόλη ένα σχέδιο για το που θα επεκταθεί τα επόμενα χρόνια. Δηλ. χρειαζόμαστε έναν πολεοδομικό σχεδιασμό που θα είναι πιο αποφασιστικός  και θα έχει προγραμματισμό. Π.χ. τα επόμενα 12 χρόνια πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει την νέα περιοχή στην οποία θα κτιστεί η πόλη. Δεν έχουμε αντίληψη; … Το περίφημο ΣΧΟΟΑΠ το οποίο είναι μια οργάνωση όλων των χωρικών  δραστηριοτήτων του Δήμου, που είναι τώρα σε φάση αναθεώρησης, δεν αρκεί από μόνο του γιατί αυτό έχει έναν γενικό χαρακτήρα. Πιο ειδικός πολεοδομικός σχεδιασμός δηλ. το πώς χτίζεις, σε ποια οικοδομικά τετράγωνα, σε ποιους δρόμους αναπτύσσεσαι, σε ποια περιοχή εξαπλώνεται η πόλη αυτό είναι κάτι που χρειάζεται έναν άλλου είδους πολεοδομικό σχεδιασμό ο οποίος τα τελευταία χρόνια δεν έχει εξελιχθεί, μπορώ να πω, καθόλου.

Θα σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας εδώ.

Και εγώ σε ευχαριστώ …