Εθισμός στα smartwatch: Αγχώνεστε για τα data του ύπνου
Η καταγραφή του ύπνου γίνεται εφιάλτης για πολλούς που αντί να ξεκουράζονται όταν κοιμούνται αγχώνονται για τα δεδομένα τους που καταγράφονται στο έξυπνο ρολόι τους.
 |
 |
Από τον Μορφέα στο cloud η απόσταση είναι μικρή. Και δε αναφερόμαστε στα συννεφάκια που μπορεί να μετρήσει κανείς για να αποκοιμηθεί, αλλά στην αποθήκευση δεδομένων που καταγράφονται χάρη στις δεκάδες συσκευές παρακολούθησης ύπνου που κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Τα λεγόμενα wearables δε μετρούν μόνο τους παλμούς, τα βήματα και τα χιλιόμετρα που διανύει ο κάτοχός τους, αλλά παρατηρούν την ποιότητα του ύπνου στα διαφορετικά στάδιά του. Μόνο που όπως αποδεικνύεται η χρήση τέτοιων συσκευών μπορεί να οδηγήσει σε εφιάλτη, αφού οι χρήστες καταλήγουν να είναι περισσότερο αγχωμένοι παρά ξεκούραστοι. Δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες ανθρώπων, σύμφωνα με τους οποίους η αγωνία για έναν ποιοτικό ύπνο οδηγεί σε άγχος, με την πρώτη κίνηση το πρωί να είναι ο έλεγχος των data που έχουν συγκεντρωθεί.
Ραγδαία αύξηση των πωλήσεων
Η ανάγκη για έλεγχο των καταστάσεων – ανάμεσα τους και ο ύπνος – έχει οδηγήσει σε ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου των συσκευών αυτών. Η αγορά αφουγκράζεται την ανάγκη του κοινού και ενσωματώνοντας λειτουργίες όπως η ανάλυση του κάθε σταδίου ύπνου, σε ρολόγια, δαχτυλίδια και άλλες φορητές συσκευές. Μερικοί από τους βασικούς παίκτες που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα είναι οι ResMed, Garmin Ltd., Fitbit, Apple Inc., Koninklijke Philips N.V., Huawei Device Co., Ltd., Xiaomi, Fossil Inc, Ōura Health Oy., Zepp Health Corporation, Ltd.
Η Bόρεια Αμερική ηγείται της αγοράς, με τα έσοδα από τις συσκευές παρακολούθησης ύπνου να εκτιμούνται για το 2023 στα 13 εκατ. δολάρια, ποσό που προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει τα 27 εκατ. δολάρια έως το 2030, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 10,8%. Σύμφωνα με την εταιρία μελετών αγοράς Grand View Research, το πιο κερδοφόρο κομμάτι με την ταχύτερη ανάπτυξη αφορά στα λουράκια που συγκρατούν τις συσκευές. Η παγκόσμια αγορά smartwatch είναι επικερδής και προβλέπεται να φτάσει τα 62 δισ. δολάρια έως το 2028.
Άγχος και εμμονή
Οι συσκευές αυτές μπορεί να είναι σημαντικά εργαλεία για όσους αναζητούν κίνητρα για άσκηση, ή θέλουν να παρακολουθούν τις παραμέτρους της υγείας τους – με πληροφορίες για τον κύκλο ύπνου και τους παλμούς – ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι είναι πιθανό η υπερβολική χρήση τους να προκαλέσει εμμονική συμπεριφορά. Παλαιότερη μελέτη του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης αποκάλυψε ότι πολλοί χρήστες θεωρούσαν αυτές τις συσκευές πιο αξιόπιστες από την ιατρική εκτίμηση, δίνοντας τους μεγαλύτερη βαρύτητα. Παράλληλα, οι συσκευές αυτές ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, παρέχοντας άμεση πληροφορία και επιτεύγματα, χτίζοντας μία σχέση εξάρτησης.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Dove Medical Press και εστίασε στο φαινόμενο της ορθοϋπνίας, δηλαδή την εμμονική επιδίωξη βέλτιστων μετρήσεων ύπνου με δεδομένα από συσκευές ή εφαρμογές, έδειξε ότι η χρήση μπορεί να οδηγήσει σε κακή ποιότητα ύπνου και πιθανή εκδήλωση αϋπνίας.
Τα άτομα με ορθοϋπνία εμφανίζουν συμπτώματα που μοιάζουν με εκείνα της αϋπνίας, ενώ παράλληλα έχουν εμμονή με τον «τέλειο ύπνο». Είναι πιθανό να εμφανίσουν δυσκολία στον ύπνο, αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας ή πολύ νωρίς το πρωί, κόπωση ή υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ευερεθιστότητα, άγχος, δυσκολία συγκέντρωσης και αυξημένη πιθανότητα λαθών ή των ατυχημάτων.
Tα sleep trackers είναι σημαντικά εργαλεία για πληροφορίες για τον κύκλο ύπνου και τους παλμούς ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι είναι πιθανό η υπερβολική χρήση τους να προκαλέσει εμμονική συμπεριφορά. Photo: @applewatch.ultra/Instagram
Η διπλή όψη του νομίσματος
Η Χάνα Σκοτ, ερευνήτρια στην ψυχολογία του ύπνου στο Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας Flinders στην Αδελαΐδα και εφευρέτρια μιας φορητής συσκευής που παρακολουθεί και αντιμετωπίζει τη χρόνια αϋπνία, μιλώντας στον βρετανικό Guardian σχολίασε θετικά την αυξανόμενη χρήση τέτοιων συσκευών. Όπως είπε, έχουν ευαισθητοποιήσει τον κόσμο σχετικά με την αξία του ύπνου και τα υγιή πρότυπα ύπνου. Εντούτοις, αναγνώρισε και τη «σκοτεινή» πλευρά τους: όσο πιο σκληρά προσπαθεί κανείς για έναν ποιοτικό ύπνο, τόσο πιο δύσκολο είναι στην πραγματικότητα να κοιμηθεί καλά. Δεν αποκλείεται οι άνθρωποι να γίνουν εμμονικοί, εμποδίζοντας τον καλό ύπνο. Επιπλέον, η υποκειμενική αίσθηση ξεκούρασης δε συμβαδίζει απαραίτητα με τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί. Μπορεί το ρολόι να δείχνει υψηλά ποσοστά ποιοτικού ύπνου, ωστόσο αν νιώθουμε ότι δεν έχουμε κοιμηθεί καλά, τα νούμερα από μόνα τους δεν έχουν κανένα νόημα.
Η σημασία της σωστής χρήσης
Πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτού του τύπου οι συσκευές δεν είναι διαγνωστικά εργαλεία. Παρ΄όλα αυτά, αν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορούν να ενθαρρύνουν τους κατόχους τους σε πιο σωστές συνήθειες. Αρκεί η χρήση τους να είναι με ισορροπημένο τρόπο, και γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται για αλάνθαστο εργαλείο, αλλά βοήθημα για την παρακολούθηση της υγείας. Ρεαλιστικοί στόχοι που συμβαδίζουν με την καθημερινότητα του κάθε ανθρώπου και πιο… αναλογικές συνήθειες, όπως ένα ζεστό μπάνιο, βαθιές αναπνοές, ή η καταγραφή σκέψεων σε ένα ημερολόγιο μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Όνειρα γλυκά.
- Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Κρήτη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, με εγκυρότητα και αξιοπιστία, στο cna.gr
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Facebook
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Twitter
- Ακολουθήστε το cna.gr στο YouTube
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Instagram
