Το Ελληνικό Κοινοβούλιο, κάτω από τα δίκρανα της κομματικής πειθαρχίας του κυβερνώντος κόμματος, ψήφισε τελικά το Νομοσχέδιο «Καποδίστριας». Η πατρίδα μας απόκτησε άλλον ένα νόμο, απόρροια της…ελεύθερης βούλησης των βουλευτών, οι οποίοι άσκησαν, σύμφωνα με το Σύνταγμα… «απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση»(άρθρο 60). Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης, όμως, υπέστη ένα τρομερό πλήγμα από την Εκτελεστική Εξουσία και ηττήθηκε άλλη μια φορά, χάρη στην αδιαφορία των πολιτών.
Ο νόμος πια «Καποδίστριας» οδηγείται προς εφαρμογή και προς υλοποίηση. Η ίδια η ζωή θα δείξει, κατά πόσον μπορεί ένας νόμος να εκφράζει ή όχι την πραγματικότητα. Τώρα, όμως, που σταμάτησε ο βρασμός της ψυχής, χρειάζεται με ψυχραιμία να εξετάσουμε και να δούμε τους στόχους του νόμου «Καποδίστρια» σε σχέση με μερικά εύλογα ερωτήματα.
Πρώτον: Όλα όσα υπόσχεται η Κυβέρνηση να κάμει για την αναζωογόνηση των Οργανισμών Αυτοδιοίκησης και δε μπορούσε να τα υλοποιήσει, εξαιτίας της πληθυσμιακής σμικρότητας των Κοινοτήτων, όπως ισχυρίζεται, γιατί δε μπορούσαν να γίνουν, από τους δευτεροβάθμιους βαθμούς (Επαρχιακά Συμβούλια, Συμβούλια Περιοχών, Νομαρχιακά Συμβούλια, Αναπτυξιακοί Σύνδεσμοι);
Δεύτερον: Ως και σήμερα, οι δευτεροβάθμιοι Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των πρωτοβάθμιων Οργανισμών σε πολλούς τομείς, αλλά κυρίως σε μελέτες έργων. Γιατί αύριο οι Νέοι Δήμοι θα μπορούν; Το Επαρχείο Άνδρου δεν τα καταφέρνει, σήμερα, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις για μελέτες έργων των Κοινοτήτων του νησιού. Πώς θα τα καταφέρνουν αύριο οι 3 νέοι Δήμοι της Άνδρου;
Τρίτον: Η λαϊκή ρήση: «Τα παράπονά σου στον Δήμαρχο», εμπεριέχει μια ολοφάνερη αλήθεια. Ο πολίτης μπορεί να βρει στον τόπο του τον Δήμαρχο και να του τα ψάλλει. Αύριο, όταν ο Δήμαρχος θα βρίσκεται αλλού, σ’ άλλον τόπο, πώς θα τον βρίσκει ο πολίτης; Στην ουσία καταργείται η αμεσότητα ανάμεσα στον πολίτη και στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ο πολίτης απομακρύνεται από τα κέντρα εξουσίας, ακόμα και για τα τοπικά ζητήματα.
Τέταρτον: Η κοινότητα αποτελούσε, ως τώρα, παράγοντα ταυτότητας για τους πολίτες της. Με
υπερηφάνεια καθένας ανάφερνε τον τόπο καταγωγής του, γέννησής του, τον τόπο που έζησε και ζει. Με την αναγκαστική συνένωση των κοινοτήτων, όχι μόνο καταλύεται η υπαρξιακή αυτή απόδειξη, αλλά δημιουργούνται και νέα προβλήματα τοπικιστικής υστερίας και μίσους μεταξύ των κατοίκων των χωριών.
Πέρα απ’ όσα λέγονται (χυδαιότητες, ύβρεις), άρχισαν να γράφονται και στους τοίχους ανάλογες βρισιές.
Ποιος θ’ αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτή την όξυνση άκρατου τοπικισμού;
Πώς θα αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα προβλήματα; Με ποιο τρόπο η Εκτελεστική Εξουσία θα δυνηθεί να τα λύσει; Θα αναζωογονηθεί η ύπαιθρος χώρα με τον «Καποδίστρια», ισχυρίζεται η Κυβέρνηση. Περιμένουμε να το δούμε και να το θαυμάσουμε και να το χειροκροτήσουμε κιόλας.
* * *
Αν θέλουμε, όμως, να ενδιαφερθούμε ουσιαστικά για την Αυτοδιοίκηση, οφείλουμε να δούμε ποια είναι τα πραγματικά αιτήματα. Αυτά τα οποία έχει αναδείξει η ίδια η ζωή. Κι αυτά είναι:Η Διοικητική Αυτοτέλεια – Η Οικονομική Αυτοδυναμία – Η Οικονομική Αυτοδιαχείριση.
Τα προβλήματα-αιτήματα αυτά, αν λυθούν και τότε μόνον, θα αναδείξουν την Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση ως τον κύριο παράγοντα ανάπτυξης της Χώρας.
Η Εκτελεστική Εξουσία, όμως, ούτε θέλησε ούτε θέλει να λύσει αυτά τα αιτήματα. Πάντοτε λογιάζει τους Οργανισμούς της Αυτοδιοίκησης, ως τους τελευταίους κρίκους της κρατικής εξουσίας, ως τα τελευταία γρανάζια της κρατικής μηχανής. Ποτέ δεν σκέφτηκε πως η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση δεν είναι δοτή εξουσία αλλά είναι η αρχέγονη, η πρωτογενής εξουσία του Λαού. Αυτή εκχώρησε ή της έκλεψαν αρμοδιότητες οι άλλοι βαθμοί διοίκησης: Κρατική-Εκτελεστική εξουσία.
Το μοναδικό, λοιπόν, το κυρίαρχο θέμα είναι πώς θα αποκτήσει η πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση τα κλεμμένα της δικαιώματα. Πώς θα αποκτήσει τη χαμένη «Διοικητική Αυτοτέλειά» της, την οποία ρητά επιτάσσει το Σύνταγμα (άρθρο 102, παράγραφος 2). Η εκτελεστική εξουσία ποτέ της δεν αναγνώρισε τον αυτοδιοικητικό ρόλο των Οργανισμών Αυτοδιοίκησης. Την ήθελε πάντοτε ως Ετεροδιοίκηση και όχι ως Αυτοδιοίκηση.
Στόχος της Εκτελεστικής Εξουσίας, κύριος και μόνιμος, είναι η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της εξουσίας. Γι’ αυτό το λόγο, πέρα από τα πλασματικά επιφαινόμενα, τα οποία θα διατηρηθούν για τα προσχήματα, τα κέντρα εξουσίας ολοένα και θα περιορίζονται. Ένα κέντρο εξουσίας κατά περιφέρεια, έπειτα μόνον ένα για κάθε κράτος κι έπειτα ένα για όλον τον πλανήτη. Φυσικά, όλ’ αυτά, στις προθέσεις και στους σχεδιασμούς των νομέων της εξουσίας. Όλ’ αυτά, χωρίς τον… ξενοδόχο, χωρίς τον λαό, χωρίς τους πολίτες.
Ως πότε θα αποφασίζουν οι λίγοι για τους πολλούς;
Δυστυχώς και οφείλουμε να το παραδεχτούμε η αδιαφορία των πολιτών κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή. Κι όπου υπάρχει αντίδραση αυτή είναι ακόμα αρνητική (λευκό-άκυρο-αποχή). Λείπει η μετάλλαξη της άρνησης σε θετική δράση για να ανατραπεί άρδην η καθεστηκυία τάξη των νομέων της εξουσίας. Η ιδεολογική προετοιμασία και η συντονισμένη συμβολή των πολιτών προς ανατροπή του κατεστημένου είναι ο στόχος κάθε ελεύθερης συνείδησης.
Οι καιροί προσκαλούν τους πιστούς μπροστά στα βημόθυρα του χρέους.
Το κείμενο του Μανόλη Γλέζου στη στήλη του Κώστα Θεολόγου είναι
αναδημοσίευση από το περιοδικό Άρδην, τ 11 (1997).
